คำพิพากษาศาลฎีกาที่ ๔๕๑๑/๒๕๖๔

ป.พ.พ.ห้ามยึดทรัพย์สินของแผ่นดิน มาตรา ๑๓๐๗

ป.วิ.พ. การขอเฉลี่ยทรัพย์ มาตรา ๓๒๖

พ.ร.บ. ป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน พ.ศ.๒๕๔๒ มาตรา ๔๙ วรรคหนึ่ง, ๕๕, ๕๙

        ศาลแพ่งมีคำสั่งอายัดเงินในบัญชีพิพาทและทรัพย์สินอื่นไว้ชั่วคราว เป็นคำสั่งอายัดต่อเนื่องจากการสั่งอายัดทรัพย์สินตาม พ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน พ.ศ.๒๕๔๒ ซึ่งความมุ่งหมายของ พ.ร.บ. ดังกล่าวเป็นมาตรการทางแพ่งที่ให้อำนาจรัฐในการติดตามทรัพย์สินที่เกี่ยวกับการกระทำความผิดจากผู้ที่ครอบครองทรัพย์สินโดยมิชอบโดยให้ทรัพย์สินนั้นตกเป็นของแผ่นดิน เพื่อตัดวงจรจากการประกอบอาชญากรรม จึงเป็นมาตรการพิเศษที่ต้องการคุ้มครองประโยชน์ของสังคมและประโยชน์ของสาธารณะ

        พ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน พ.ศ.๒๕๔๒ มาตรา ๔๙ วรรคหนึ่งและมาตรา ๕๕ มีความมุ่งหมายว่า เมื่อศาลทำการไต่สวนแล้วเชื่อว่าทรัพย์สินตามคำร้องเป็นทรัพย์สินที่เกี่ยวกับการกระทำความผิดฐานฟอกเงิน ให้ศาลมีคำสั่งให้ทรัพย์สินนั้นตกเป็นของแผ่นดิน และเมื่อทรัพย์สินที่ตกเป็นของแผ่นดินย่อมไม่อาจยึดเพื่อการบังคับคดี ไม่ว่าด้วยเหตุใด ตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๓๐๗ ดังนั้นแม้คดีที่พนักงานอัยการร้องขอให้ศาลมีคำสั่งให้ทรัพย์สินของจำเลยตกเป็นของแผ่นดิน ซึ่งรวมถึงสิทธิเรียกร้องเงินในบัญชีเงินฝากของจำเลยที่ธนาคาร ย. ด้วย และคดีดังกล่าวศาลมีเพียงคำสั่งอายัดทรัพย์สินนั้นไว้ชั่วคราวตามมาตรา ๕๕ ก็เข้าลักษณะเป็นการดำเนินการเพื่อให้ทรัพย์สินของผู้กระทำความผิดฐานฟอกเงินตกเป็นของแผ่นดิน ซึ่งเป็นกฎหมายที่บัญญัติไว้โดยเฉพาะ กรณีมิใช่เป็นการใช้วิธีการชั่วคราวก่อนพิพากษาตาม ป.วิ.พ.ซึ่งจะไม่ต้องห้ามมิให้อายัดซ้ำ กรณีที่ พ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน พ.ศ.๒๕๕๒ มาตรา ๕๙ ให้นำ ป.วิ.พ. มาใช้บังคับโดยอนุโลม ก็สามารถนำมาใช้โดยอนุโลมได้เพียงเท่าที่ไม่ขัดกับเจตนารมณ์ของ พ.ร.บ. ดังกล่าว โจทก์จึงไม่อาจขอให้อายัดสิทธิเรียกร้องเงินในบัญชีงินฝากพิพาทซ้ำได้อีก คงทำได้เพียงอายัดไว้ในกรณีที่ศาลแพ่งในคดีที่ร้องขอให้ทรัพย์สินตกเป็นของแผ่นดินมีคำสั่งยกคำร้องและคืนสิทธิเรียกร้องเงินในบัญชีเงินฝากให้แก่จำเลย เมื่อในทางไต่สวนของโจทก์ไม่นำสืบให้เห็นว่าคดีฟอกเงินดังกล่าว ศาลมีคำสั่งให้ยกคำร้องของพนักงานอัยการ และให้คืนทรัพย์สินนั้นแก่จำเลยหรือไม่ โจทก์ไม่มีสิทธิร้องขอให้อายัดสิทธิเรียกร้องเงินในบัญชีเงินฝากพิพาทของจำเลย ดังนั้นธนาคาร ย. จึงไม่ต้องส่งเงินในบัญชีเงินฝากของจำเลยตามหนังสือแจ้งอายัดของเจ้าพนักงานบังคับคดีเพื่อชำระหนี้ตามคำพิพากษาในคดีนี้